Giải pháp triển khai
Hướng tới mục tiêu Chính quyền số, yêu cầu tổng thể của TP.HCM về mặt CQĐT chủ yếu là:
- Cung cấp dịch vụ tiện lợi nhất, có giá trị cao đối với người dân và tổ chức, doanh nghiệp;
- Tạo điều kiện cho chính quyền thành phố các cấp có thể hoạt động một cách hiệu quả, với hiệu suất cao hơn.
Để đáp ứng yêu cầu về Chính quyền số ĐTTM, kiến trúc đưa ra 3 định hướng giải pháp:
- Định hướng 1: Khai thác tối đa dữ liệu trong các hoạt động chính quyền Thành phố qua 3 giai đoạn: (1) triển khai dữ liệu dùng chung, (2) khai thác dữ liệu lớn và (3) tiến tới Hệ sinh thái dữ liệu mở quy mô lớn;
- Định hướng 2: Nâng cao chất lượng Dịch vụ công qua 3 giai đoạn: (1) triển khai dịch vụ công mọi nơi mọi lúc qua điện thoại thông minh, (2) cung cấp dịch vụ công với các chức năng thông minh như xác minh tự động, tiến tới và (3) dịch vụ công tự động và cá nhân hoá;
- Định hướng 3: Tăng cường hợp tác Chính quyền - Doanh nghiệp - Tổ chức nghiên cứu đào tạo và đẩy mạnh các giải pháp xã hội hoá và nguồn lực, chia sẻ trí thức trong xây dựng đô thị thông minh.
Chia làm các giai đoạn cung cấp dịch vụ công như sau:
- Đến năm 2018 – 2020: Cung cấp dịch vụ công đa kênh, người dân có thể truy cập, tiếp cận các dịch vụ công của các cơ quan nhà nước ở bất cứ đâu, thông qua mọi phương tiện, trong đó đẩy mạnh ứng dụng qua điện thoại di động;
- Từ năm 2020 – 2025: Dịch vụ thông minh và Dịch vụ công cá nhân hóa từ việc khai thác, liên kết tự động dữ liệu để nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp. Thông tin liên quan để triển khai giải quyết thủ tục người dân được hệ thống cung cấp, xác minh tự động; người dân tiếp cận dịch vụ đơn giản, dễ dàng hơn do hệ thống đã cá nhân hóa, cung cấp chính xác những nhu cầu, dịch vụ cần thiết tại mọi nơi, phù hợp với từng hoàn cảnh, nhu cầu phục vụ cuộc sống.
Để đạt được mục tiêu trên, TP sẽ tập trung định hướng khai thác tối đa dữ liệu bao gồm:
- Dữ liệu dùng chung: Tích hợp, tận dụng tối đa nguồn dữ liệu hiện có để hình thành kho dữ liệu dùng chung có giá trị phục vụ cho công tác chuyên môn và điều hành;
- Dữ liệu lớn: Ứng dụng công nghệ BigData để nâng cao khả năng tích hợp, phân tích dữ liệu lớn, liên kết các nguồn dữ liệu để xây dựng dữ liệu có giá trị cao trong phục vụ phân tích, dự báo;
- Dữ liệu mở: Xây dựng Cổng thông tin dữ liệu mở, thúc đẩy phát triển hệ sinh thái mở về dữ liệu, xã hội hóa nhằm tận dụng tối đa nguồn lực CNTT ngoài xã hội phát triển các ứng dụng DVC phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Về giải pháp, sẽ thực hiện chính sách đẩy mạnh, phát huy tối đa vai trò liên kết, hợp tác công tư, hợp tác giữa nhà nước, doanh nghiệp, các trường đại học để triển khai quá trình hướng tới mục tiêu chính quyền số này.
Yêu cầu đối với các thành phần kiến trúc và đề xuất giải pháp
Sau đây là bảng phân tích tình trạng hiện tại của từng thành phần Kiến trúc CQĐT, mục tiêu cần đạt đến trong kiến trúc, khoảng cách giữa hiện tại và mục tiêu tương lai, các yêu cầu liên quan và các giải pháp tương xứng để bù đắp khoảng cách và đáp ứng yêu cầu.
| Hiện tại | Mục tiêu/Khoảng cách | Yêu cầu | Giải pháp cụ thể |
| 1. Về công tác chỉ đạo và chiến lược, chính sách phát triển CQĐT - Công tác phát triển CQĐT hiện nay hướng về tăng cường hiệu suất nội bộ và đáp ứng nhu cầu hỗ trợ tác nghiệp của từng cơ quan, nhiều hơn là đáp ứng chiến lược phát triển kinh tế và xã hội dài hạn của Thành phố. | - Phát triển CQĐT hướng tới chính quyền phục vụ, lấy dữ liệu làm trung tâm để phục vụ người dân và doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả hoạt động của các sở/ban/ngành, quận/huyện, phường/xã/thị trấn và các đơn vị thuộc TP.HCM, qua việc triển khai các giải pháp CNTT thông qua các công cụ số hóa. | - Chính sách đi trước tạo điều kiện thực hiện các nguyên tắc định hướng lấy dữ liệu làm trung tâm trong hoạt động của cơ quan nhà nước. - Sự quyết tâm của lãnh đạo trong việc sử dụng dữ liệu để ra quyết định. - Năng lực của nguồn nhân lực chuyển đổi theo hướng xử lý mọi công việc trên nền tảng dữ liệu thời gian thực thay vì qua quản lý và theo dõi văn bản. - Quản lý sự thay đổi đồng hành giữa các đơn vị thuộc thành phố, các Bộ, ngành và cơ quan trong Chính phủ. | 01 - Ban hành các chính sách hỗ trợ triển khai Kiến trúc CQĐT |
| 2. Về hỗ trợ nghiệp vụ - Giải pháp CNTT hiện chủ yếu hướng phát triển theo quy trình nghiệp vụ và bám sát thủ tục hành chính. | - Giải pháp CNTT hướng đến chia sẻ thông tin, dùng chung dữ liệu nhằm nâng cao giá trị gia tăng của nghiệp vụ. - CNTT hỗ trợ tối ưu hoá nghiệp vụ và đơn giản hoá thủ tục hành chính, thay vì tự động hoá quy trình thủ công hiện hữu, dựa trên văn bản. | - Đơn giản hóa các nghiệp vụ hướng dịch vụ dựa trên việc số hóa và liên thông dữ liệu thay vì liên thông văn bản. - Nâng cao chất lượng thông tin hỗ trợ lãnh đạo, thông qua tích hợp dữ liệu báo cáo, mô phỏng, dự báo. | 02 - Tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ để đảm bảo tính liên thông giữa các sở/ban/ngành, quận/huyện, phường/xã/thị trấn, đơn vị toàn thành phố. 03 - Nâng cao chất lượng nghiệp vụ hỗ trợ lãnh đạo thông qua dữ liệu lớn và dữ liệu tích hợp và thông tin có giá trị cao. 04 - Nâng cao hiệu quả hoạt động của các đơn vị thuộc TP.HCM, qua hợp tác công tư triển khai các dịch vụ thông minh. 05 - Nâng cao vai trò của CNTT trong việc hỗ trợ lãnh đạo thành phố hoạch định và điều hành chuyển đổi qua mô hình chính quyền số. |
| 3. Về Kênh giao tiếp - Dịch vụ công trực tuyến và các hệ thống ứng dụng của TP.HCM hiện chủ yếu được cung cấp qua các cổng internet điện tử. Các kênh khác như kênh điện thoại di động và mạng xã hội vấn còn ít sử dụng. | - Tạo tiện lợi cho các đối tượng người dân, doanh nghiệp và tăng hiệu suất của cán bộ công chức qua việc cung cấp dịch vụ và ứng dụng đa kênh. | - Các kênh truy cập được tích hợp đảm bảo người sử dụng có thể lựa chọn kênh, đảm bảo sự thống nhất về tài khoản người sử dụng trên tất cả các kênh. | 06 - Chuyển đổi dịch vụ công trực tuyến hiện hữu sang kênh điện thoại di động thông minh 07 - Tận dụng các kênh xã hội để tương tác và gia tăng sự tham gia của người dân. |
| 4. Về Dịch vụ Cổng - Các dịch vụ cổng hiện được cung cấp ở mức cơ bản: tìm kiếm truy vấn thông tin, quản lý nội dung, quản lý biểu mẫu điện tử, lịch công tác,... | - Liên thông và tích hợp được các cổng/trang thông tin điện tử của 3 cấp TP - quận/huyện - phường/xã/thị trấn; | - Tích hợp với LGSP của TP phục vụ việc trao đổi chia sẻ dữ liệu giữa các Cổng thông tin điện tử. | 08 - Tích hợp các Cổng thông tin điện tử và các ứng dụng với nền tảng tích hợp LGSP. 09 - Triển khai Cổng thông tin hỗ trợ là cổng thông tin hỗ trợ tiếp nhận yêu cầu, thắc mắc của người dân, doanh nghiệp và các tổ chức. 10 - Triển khai Cổng dữ liệu mở cung cấp dữ liệu mở qua APIs và các giao diện khác. |
| 5. Về Dịch vụ Công - Các dịch vụ công trực tuyến chủ yếu triển khai ở mức độ 2, các DVC mức độ 3 và 4 hiện còn ít, chưa chuyên sâu. - Mức độ hỗ trợ, tương tác, tiện ích nhằm hỗ trợ người dân trong sử dụng dịch vụ hành chính công chưa cao, đòi hỏi người dân vẫn phải tự đi thu thập và nộp chứng từ, giấy tờ xác nhận từ nhiều cơ quan, nên chưa thu hút được người dân tham gia sử dụng nhiều. | - Các dịch vụ công được phát triển hướng theo tạo thuận tiện tối đa cho người dân và doanh nghiệp mọi lúc mọi nơi. - Hoàn toàn tuân thủ theo các yêu cầu đã nêu tại Khung Kiến trúc ứng dụng để đảm bảo thực hiện theo Nghị định 61/2018/NĐ-CP về thực hiện cơ chế Một cửa, Một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính. | - Hoàn thiện Hệ thống liên thông dịch vụ công toàn Thành phố, tránh cho người dân hay doanh nghiệp vẫn phải tới nhiều đơn vị khác nhau để xin chứng từ, văn bản xác nhận nộp vào hồ sơ đầy đủ trước khi được làm thủ tục. - DVC hỗ trợ nhu cầu liên tục cập nhật Kho dữ liệu dùng chung về người dân và doanh nghiệp, nhờ triển khai một hệ sinh thái dữ liệu số với sự tham gia của các quận huyên, phường/xã/thị trấn và các bên liên quan. | 11 - Hoàn thiện HTTT Dịch vụ công trực tuyến; Một cửa liên thông. Mục tiêu 100% các thủ tục hành chính cần thiết được xây dựng thành các dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 và được cung cấp trên một hệ thống Cổng thông tin điện tử tích hợp toàn thành phố. 12 - Xây dựng hệ thống quản lý quan hệ người dùng tiếp nhận ý kiến, phản hồi của người dùng để nâng cao cải cách hành chính. |
| 6. Về Ứng dụng - Trước đây, do chưa có Kiến trúc tổng thể về CNTT, một số sở/ban/ngành và đơn vị thuộc TP đã triển khai hệ thống thông tin chuyên ngành rời rạc và không đồng bộ, nhằm đáp ứng nhu cầu hỗ trợ tác nghiệp cấp bách của đơn vị. - Các ứng dụng CNTT theo ngành dọc chưa có sự phối hợp và kế hoạch phân công triển khai một cách chặt chẽ giữa Trung ương và Thành phố. Một số ứng dụng ngành dọc từ các Bộ, ngành không đủ chức năng đáp ứng đúng các yêu cầu nghiệp vụ và báo cáo đặc thù của Thành phố. - Hệ thống thông tin địa lý GIS hiện chưa đầy đủ và chưa được tích hợp với các hệ thống ứng dụng trong các ngành trọng yếu như giao thông, y tế, giáo dục, dân cư, quy hoạch, đầu tư/đăng ký kinh doanh… | - Kiến trúc Ứng dụng đồng bộ, liên thông, tích hợp, dịnh hướng dịch vụ SOA, tránh không trùng lặp chức năng. | - Yêu cầu đáp ứng trên nền tảng Web và thiết bị di động; - Được phát triển trên nền tảng HCM Egov Framework; - Tích hợp với hệ thống SSO dùng chung của TP để người sử dụng có thể đăng nhập một lần cho tất cả các ứng dụng; - Hoàn thiện HTTT ứng dụng dùng chung của TP.HCM, kể cả Hệ thống Quản lý văn bản điều hành; - Giải quyết vấn đề cần tích hợp ứng dụng chuyên ngành của TP với các ứng dụng ngành dọc của các Bộ, ngành về mặt chia sẻ dữ liệu và xác thực người dùng một lần, tránh người dùng phải đăng nhập và sử dụng 2 hệ thống khác nhau, để nhập cùng thông tin | 13 - Xây dựng hệ thống hiện đại hóa công tác báo cáo tích hợp toàn thành phố. 14 - Ứng dụng khoa học dữ liệu (Analytics/Forecasts) hỗ trợ ra quyết định điều hành dựa trên dữ liệu lớn và dữ liệu tích hợp toàn thành phố. 15 - Xây dựng HTTT Thanh tra, gíám sát, xử lý khiếu nại tố cáo. 16 - Thí điểm ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và trợ lý ảo (Virtual Assist) trong một số hoạt động nghiệp vụ chủ chốt và hoạt động chỉ đạo điều hành của TP |
| 7. Về Dữ liệu - Các hệ thống thông tin rời rạc hiện phát sinh nhiều dữ liệu “thô”. Nguồn dữ liệu quý báu này tuy phong phú nhưng thiếu nhất quán, thiếu lưu trữ lịch sử, khó truy cập và khó tích hợp, nên chưa chuyển đổi được thành thông tin hữu dụng để được chia sẻ, hỗ trợ công tác quản lý và điều hành. - Các dịch vụ dùng chung quan trọng như dịch vụ GIS nền, dịch vụ định danh xác thực cho người dân,... chưa được hoặc còn đang trong tiến độ triển khai, chưa có quy định sử dụng chặt chẽ. | - Dữ liệu được làm giàu khi được chia sẻ, tích hợp thông qua phương thức dữ liệu dùng chung và dữ liệu mở. - Thiết lập hệ sinh thái dữ liệu mở, trong đó chính quyền TP đóng vai trò kiến tạo và kết nối với các bên thông qua việc mở, chia sẻ dữ liệu và các nền tảng số hóa để cho phép nhiều bên tạo ra các dịch vụ giá trị gia tăng thông minh. | - CSDL của các ứng dụng phải được thiết kế, khai báo, triển khai, vận hành, khai thác đảm bảo sự thống nhất về cấu trúc dữ liệu, về nội dung dữ liệu và trình diễn dữ liệu với các CSDL dùng chung của TP và trong toàn bộ hệ thống CQĐT của TP.HCM. - Các CSDL dùng chung của TP cần được thiết kế, triển khai, vận hành, khai thác đảm bảo phù hợp với quy định, hướng dẫn, định hướng triển khai, vận hành, khai thác, tiêu chuẩn, quy chuẩn của CSDL quốc gia tương ứng. - Triển khai các hệ thống CSDL dùng chung của TP.HCM hoàn toàn theo mô hình hướng dịch vụ, trên một môi trường đám mây lai (hybrid cloud), phù hợp với nhu cầu phân quyền, bảo mật dữ liệu. | 17 - Xây dựng và triển khai Kho dữ liệu dùng chung TP.HCM (theo Đề án ĐTTM). 18 - Xây dựng và triển khai Kho dữ liệu mở TP.HCM (theo Đề án ĐTTM). 19 - Hệ thống điều hành thông minh: Phát triển hệ thống hỗ trợ ra quyết định của UBND TP trở thành công cụ quan trọng trong điều hành, quản lý đô thị. 20 - Từ Kho dữ liệu dùng chung TP.HCM, thí điểm cung cấp cho người dân và doanh nghiệp “dịch vụ cung cấp chủ động/tự động” theo mô hình cá nhân hóa và trợ lý Ảo (Virtual Assistant). |
| 8. Về Dịch vụ nền tảng - TP.HCM hiện đã phát triển một số dịch vụ nền tảng. Quan trọng nhất là dịch vụ nền tảng CAS xác thực người dùng, dịch vụ nền tảng HCM Egov 1.0 tích hợp với phần mềm Lõi, dịch vụ nền tảng ESB hỗ trợ QLVB liên thông và dịch vụ nền tảng DIP tích hợp CSDL tự động. | - Xây dựng hệ thống Dịch vụ nền tảng LGSP như đã mô tả chi tiết ở mục V.2. Nền tảng triển khai CQĐT TP.HCM (HCM LGSP) của tài liệu này. | - Nâng cấp tăng cường chức năng và dịch vụ nền tảng cung cấp bởi “nền tảng chung” (HCM Egov 2.0); hỗ trợ xây dựng và phát triển ứng dụng CNTT cho các sở/ban/ngành, quận/huyện và đơn vị thuộc TP.HCM. - Mua sắm, sở hữu bản quyền mã nguồn và định hướng triển khai ứng dụng trên nền tảng chung (HCM Egov 2.0); | 21 - Xây dựng Hệ thống quản lý định danh và xác thực người dùng tập trung (SSO) phục vụ dịch vụ công cho người dân và doanh nghiệp. 22 - Nâng cấp toàn bộ hệ thống nền tảng HCM LGSP, đặc biệt là xây dựng, nâng cấp nền tảng HCM Egov 2.0 cùng với các dich vụ nền tảng liên quan như mô tả ở mục V.2. Nền tảng triển khai CQĐT TP.HCM (HCM LGSP) 23 - Nâng cấp và tăng cường chức năng của 2 hệ thống tích hợp HCM ESB và HCM DIP. 24 - Xây dựng cổng tích hợp HCM LGSP kết nối NGSP để trao đổi dữ liệu với các CSDL quốc gia. 25 - Thí điểm dịch vụ nền tảng Khai thác, truy xuất Big Data. |
| 9. Về Hạ tầng CNTT - Hạ tầng CNTT của TP.HCM gồm:
| - Xây dựng và triển khai kiến trúc hạ tầng CNTT, như đã mô tả ở mục V.3.3. Kiến trúc hạ tầng CNTT. | - Chuyển đổi mô hình từ việc phê duyệt đầu tư hệ thống máy chủ, hệ thống ANTT các Datacenter riêng lẻ, phân tán tại các quận/huyện, sở/ngành về đầu tư tập trung tại 1 trung tâm dữ liệu tập trung trên nền tảng điện toán đám mây, tăng cường các giải pháp đảm bảo ANTT, giám sát tập trung. - Từng bước hoàn thiện nền tảng ứng dụng chuyển từ mô hình phân tán sang tập trung (Multi-tenancy, SaaS). | 26 - Hoàn thành xây dựng “đám mây” TP.HCM (HCM-Cloud) ở mức Nền tảng như một dịch vụ (PaaS), cung cấp các APIs cho các đơn vị sử dụng. 27 - Hoàn thiện hệ thống Quản lý định danh và truy cập HTTT của thành phố phù hợp với nền tảng Cloud; 28 - Tích hợp ứng dụng chuyên ngành với hệ thống Quản lý định danh và truy cập này. 29 - Xây dựng và triển khai hạ tầng kỹ thuật giám sát, vận hành hệ thống của Trung tâm NOC TP.HCM. |
| 10. Về An toàn thông tin - Công ty TNHH MTV Phát triển Công viên Phần mềm Quang Trung (QTSC): Cung cấp, vận hành và chịu trách nhiệm đảm bảo ATTT cho hạ tầng hệ thống mạng và trang thiết bị phần cứng, thông tin dữ liệu cho Trung tâm dữ liệu thành phố. | - Xây dựng và triển khai Kiến trúc ATTT, như đã mô tả ở mục V.3.4. Kiến trúc An toàn thông tin (ATTT) | - Triển khai Kiến trúc An toàn thông tin TP.HCM và kiện toàn các hệ thống an ninh thông tin theo các tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời phù hợp các quy định ở cấp quốc gia. | 30 - Xây dựng và triển khai kiến trúc hạ tầng kỹ thuật và ứng dụng giám sát, vận hành đảm bảo an toàn bảo mật thông tin cho Trung tâm SOC của Thành phố theo Kiến trúc ATTT như mô tả chi tiết ở mục V.3.4. Kiến trúc An toàn thông tin (ATTT) |
| 11.Về Hạ tầng IoT - Đã có một số hệ thống camera giám sát, tuy nhiên Thành phố chưa hình thành kết nối, hệ thống khai thác, vận hành các hệ thống IoT đúng nghĩa. | - Xây dựng và triển khai Kiến trúc hạ tầng IoT đô thị thông minh, như đã mô tả ở mục V.3.3.b. Kiến trúc hạ tầng IoT Đô thị thông minh nhằm phục vụ: - Phòng chống ngập lụt; - Giao thông thông minh; - Giám sát môi trường; - Chiếu sáng thông minh; - Mảng xanh thông minh; - An toàn đô thị; - v.v,... | - Phát triển hạ tầng đô thị thông minh dùng mô hình xã hội hoá, với sự hợp tác của các doanh nghiệp, Đại học và các Trung tâm Nghiên cứu. | 31 - Xây dựng và triển khai Kiến trúc hạ tầng IoT của TP.HCM như mô tả ở mục V.3.3.b. Kiến trúc hạ tầng IoT Đô thị thông minh.
|
